การตรวจประเมินพลังงานมี 2 แนวทางคือ

1. การตรวจประเมินแบบทั่วไป (Visual Energy Audit)

ใช้การพิจารณาสังเกตสภาพการทำงานโดยใช้อุปกรณ์หรือเครื่องมือวัดที่ติดตั้งอยู่แล้วในกระบวนการ หรืออาจมีการใช้เครื่องมือเพิ่มเติม แต่เป็นการตรวจวัดแบบง่าย เพื่อนำมากำหนดแนวทาง และความสำคัญของมาตรการ

2. การตรวจประเมินแบบละเอียด (Detailing Energy Audit)

ใช้เครื่องมือตรวจวัดเพิ่มเติม และอาจต้องใช้ระยะเวลาในการตรวจนานกว่าแบบทั่วไป เพื่อให้ได้ค่าตัวแปรที่ปริมาณเพียงพอต่อการคำนวณตามแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ (Simulation) ให้การกำหนดมาตรการ ผลประหยัด และความคุ้มค่าในการลงทุนที่ถูกต้องที่สุด ซึ่งในการตรวจวัดเครื่องจักรเพื่อให้ได้ค่าที่นำมาวิเคราะห์นั้นจะกระทำใน 2 ลักษระคือ การตรวจวัดแบบชั่วขณะ และการตรวจวัดแบบต่อเนื่อง ทั่งนี้ขึ้นอยู่กับความซีบซ้อนของเครื่องจักร กระบวนการ ปริมาณการผลิต หรือรูปแบบการใช้พลังงานเป็นต้น

ขั้นตอนการดำเนินงานการตรวจประเมินแบบละเอียด

1. ศึกษารวบรวมข้อมูลเบื้องต้น เช่น บันทึกปริมาณการผลิต ใบเสร็จค่าไฟ ใบเสร็จค่าเชื้องเพลิง รายละเอียดของเครื่องจักรที่ใช้พลังงาน

2. จำแนกเครื่องจักรหรืออุปกรณ์ที่ใช้พลังงานตามประเภทของพลังงานที่ใช้

3. ศึกษาการใช้พลังงานของเครื่องจักรตามจุดต่างๆในกระบวนการผลิต

4. กำหนดแผนการตรวจวัด กระบวนการผลิตที่ต้องการตรวจวัด ตัวแปรที่จำเป็นในการตรวจวัด เพื่อใช้วิเคราห์ช่วงเวลาการตรวจวัด เป็นต้น

5. จัดเตรียมเครื่องมือวัดที่จำเป็น

6. ดำเนินการตรวจวัดจริง และเก็บข้อมูลประกอบอื่นๆ เช่น บันทึกการเดินเครื่องจักร (Log Sheet) บันทึกกการใช้พลังงานจากมิเตอร์ต่างๆ

ทำไมต้องมีระบบการจัดการพลังงานในโรงงาน/อาคารควบคุม

   หลายท่านคงมีข้อสงสัยเหตุใดจึงต้องมีกฎหมายระบบการจัดการพลังงาน มีเหตุผลหลายประการ ล้วนแล้วเกี่ยวข้องกับความมั่นคงของประเทศในแต่ละด้าน ประการแรก ปัจจุบันประเทศไทยมีกำลังการผลิตไฟฟ้าในประเทศรวมประมาณ 32,000 MW แต่มีความต้องการใช้พลังงานไฟฟ้าสูงสุดถึง 28,000 MW คิดเป็นประมาณ 80% ของกำลังผลิตที่ผลิตได้ สภาพแบบนี้มีความเสี่ยงที่ความต้องการอาจสูงกว่ากำลังที่ผลิต ซึ่งผลกระทบที่ตามมาคือ ไฟฟ้าไม่พอหรือเราจะเคยพบมาแล้วเรียกว่า เกิดไฟตก ประการที่สอง การผลิตไฟฟ้าในประเทศเราต้องใช้เชื้อเพลิงซึ่งต้องนำเข้ามาจากต่างประเทศมากกว่า 80% จึงทำให้ประเทศชาติต้องเสียดุลการค้าในการซื้อเชื้อเพลิงจากต่างประเทศปีหนึ่งหลายล้านบาท ประการที่สาม ถ้าเปรียบเทียบปริมาณความเข้มของการใช้พลังงาน (Energy Intensity) ประเทศไทยมีอัตราการใช้พลังงานสูงต่อการขยายความเติบโตทางธุรกิจ อยู่ในอันดับต้นๆ นั้นหมายความว่าศักยภาพในการทำธุรกิจเพื่อแข่งขันกับประเทศต่างๆของเราก็จะต่ำลง ซึ่งอาจมาจากต้นทุนด้านพลังงานที่สูงนั้นเอง  ประการสุดท้าย (ณ ที่นี้) คือประชาคมโลกได้มีการจัดทำสัญญาความร่วมมือการลดปริมาณการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ เพื่อลดปัญหาโลกร้อน ซึ่งมีผลต่อการเกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติ ดังนั้นประเทศต่างๆจึงต้องมีมาตรการในการดำเนินการเพื่อให้บรรลุผลตามเป้าหมายที่กำหนดไว้จากเหตุผลหลายด้านดังกล่าว ประเทศไทยจึงต้องมีการกำหนดและจัดทำแผนพัฒนากำลังการผลิตไฟฟ้า (PDP) เพื่อความมั่นคงของระบบไฟฟ้าคลอบคลุมทั้งระบบผลิตไฟฟ้า ระบบส่งไฟฟ้า และระบบจำหน่ายไฟฟ้ารายพื้นที่ เพื่อให้ต้นทุนค่าไฟฟ้าอยู่ในระดับที่เหมาะสมสะท้อนต้นทุนที่แท้จริงของประชาชนไม่แบกรับภาระมากเกินไป และภาคธุรกิจเช่นเดียวกัน รวมถึงผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมลดการปลดปล่อย CO2 ให้สอดคล้องกับแนวทางประชาคมโลกที่กำหนดไว้

   ดังนั้นเพื่อให้แผนการผลิตไฟฟ้าตามแผน PDP บรรลุผล หนึ่งในมาตรการที่ต้องดำเนินการคือ ภาคธุรกิจต้องมีระบบการจัดการพลังงาน เพื่อให้องค์กรมีการใช้พลังงานที่มีประสิทธิภาพและลดการใช้พลังงานเพื่อตอบสนองต่อเป้าหมายใหญ่ของประเทศ จึงจำเป็นต้องออกเป็นกฎหมายตาม พรบ.การส่งเสริมอนุรักษ์พลังงาน พ.ศ.2535

    - บริการตรวจสอบและรับรองการจัดการพลังงานตาม พรบ.การส่งเสริมอนุรักษ์พลังงาน พ.ศ.2535 (แก้ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2550)

    - ตรวจวัดและจัดทำรายงานสมดุลพลังงานเพื่อประเมินประสิทธิภาพการใช้พลังงานของเครื่องจักร

    - ประเมินศักยภาพการอนุรักษ์พลังงาน และกำหนดแนวทางมาตรการอนุรักษ์พลังงานหรือการใช้พลังงานทดแทน

    - ตรวจวัดและพิสูจน์ผลประหยัดตามมาตรฐาน M&V